Paylaş twittle
Ekonomi 2003 te yüzde 5
Ekonomi 2003 te yüzde 5.9 büyüdü
DİE, 2003 yılının son çeyreğinde büyüme hızını yüzde 7.2 olarak açıkladı.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası'nın (GSMH) 2003 yılında yüzde 5.9 oranında büyüdüğünü açıkladı.
Geçen yılın son çeyreğinde ise büyüme hızı yüzde 7.2 olarak gerçekleşti.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'daki (GSYİH) artış ise 2003 yılının tamamında yüzde 5.8, son çeyrekte ise yüzde 6.1 olarak hesaplandı.
DİE, 2003 yılının tamamı ile son üç aylık dönemine ilişkin GSMH ile harcama yöntemiyle hesaplanan GSYİH geçici sonuçlarını açıkladı.
Buna göre geçen yıl GSMH değeri, 'cari fiyatlarla' 356 katrilyon 680 trilyon 888 milyar lira oldu. GSMH, Ekim-Aralık döneminde ise yine 'cari fiyatlarla' 97 katrilyon 176 trilyon 897 milyar lira, 1987 yılı 'sabit fiyatlarıyla' 30 trilyon 992 milyar lira oldu.
'Cari fiyatlarla' büyüme hızına bakıldığında da, 2003 yılının son çeyreğinde yüzde 18.3, yılın tamamında ise yüzde 29.7 olarak hesaplandı.
KİŞİ BAŞINA GELİR ARTTI
DİE'ye göre 2003 yılında kişi başına milli gelir, önceki yıla göre 799 dolar artarak 3 bin 383 dolara yükseldi. Kişi başına milli gelir, 2002 yılında 2 bin 584 dolardı.
DİE'nin açıkladığı geçici verilere göre büyüme hızı, geçen yılın tamamında yüzde 5.9 olurken, en fazla artış yüzde 22.6 ile ithalat vergisinde sağlandı.
Geçen yıl 'sabit fiyatlarla' ticaret sektörü yüzde 8.1, ulaştırma ve haberleşme sektörü yüzde 8.4, sanayi sektörü yüzde 7.8, serbest meslek ve hizmetler sektörü yüzde 5.2 büyürken, devyet hizmetlerindeki büyüme yüzde 0.8, konut sahipliğindeki büyüme ise yüzde 1.4'te kaldı.
Aynı dönemde tarım yüzde 2.5, inşaat sektörü yüzde 9, mali kuruluşlar yüzde 6.3, kar amacı olmayan kuruluşlar ise yüzde 1 küçüldü.
Yılın son çeyreğinde ise geçen yılın aynı dönemine göre, inşaat sektörü yüzde 1.3 büyürken, mali kuruluşlar sektörü yüzde 3.2, tarım sektörü yüzde 9.6 küçüldü.
'Cari fiyatlarla' ise Türkiye'nin GSMH'si yılın son çeyreğinde yüzde 18.3, yılın tamamında yüzde 29.7, GSYİH ise son çeyrekte yüzde 17.6, yılın tamamında ise yüzde 29.6 arttı.
ÖZEL TÜKETİM HIZLANIYOR
Harcama gruplarına göre gelişme hızlarına bakıldığında, sabit fiyatlarla özel nihai tüketim harcamalarında, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 10.3, yılın tamamında ise yüzde 6.6 artış kaydedildi.
DEVLET HARCAMALARINI KISIYOR
Devletin nihai tüketim harcamaları ise yılın son çeyreğinde yüzde 4.2, yılın tamamında da yüzde 2.4 azaldı.
Gayri safi sabit sermaye oluşumunda, 4. üç aylık dönemde yüzde 19.2, yılın tamamında ise yüzde 10 artış oldu.
Mal ve hizmet ihracatı, son çeyrekte yüzde 16.9, yılın tamamında yüzde 16, mal ve hizmet ithalatı ise son 3 ayda yüzde 33, yılın tamamında yüzde 27.1 arttı.
İMALAT SANAYİ YÜZDE 10 BÜYÜDÜ
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) Ekim, Kasım, Aralık aylarını kapsayan geçen yılın son çeyreğinde imalat sanayiinin, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 büyüdüğünü açıkladı.
DİE'nin 2003 yılının son üç ayına ilişkin açıkladığı rakamlara göre, imalat sanayiindeki büyüme, özel sektör kaynaklı oldu. Bu dönemde özel sektör imalat sanayinde yüzde 14.4 büyüme olurken, kamu imalat sanayi yüzde 2.2 küçüldü.
Kamu kesimi imalat sanayiinde, gıda yüzde 12.8, içki yüzde 21.1, tütün sanayi yüzde 18.8, dokuma sanayi yüzde 84, ayakkabı dışında giyim eşyası ile ayakkabı sanayi yüzde 100, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 80.3, çeşitli petrol ve kömür türevleri yüzde 67.2, plastik ürünler yüzde 45.6, makine sanayi yüzde 25.3, taşıt araçları da yüzde 56.2 oranında küçüldü.
Diğer gıda maddeleri yüzde 82.4, basım, yayın yüzde 11.6, ana kimya sanayi yüzde 2.6, diğer kimyasal ürünler yüzde 12.1, petrol rafinerileri yüzde 7.1, metal ana sanayi yüzde 6.8, elektrik makineleri ve aygıtları yüzde 48.9, metal eşya sanayi de yüzde 14.7 oranında büyüdü.
ÖZEL KESİM
Özel sektör imalat sanayiinde ise en yüksek üretim artışı yüzde 48.6 ile taşıt araçları sektöründe kaydedildi.
Yılın son çeyreğinde, özel sektör imalat sanayiinde; gıda maddeleri yüzde 8.3, içki sanayi yüzde 21.2, deri ve benzeri maddeler yüzde 32.9, mobilya yüzde 15.3, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 11.4, petrol rafinerileri yüzde yüzde 5.9, lastik ürünleri yüzde 22.3, makine sanayi yüzde 29, elektrik makineleri ve aygıtları yüzde 20.4, metal eşya sanayi yüzde 9 büyüdü.
Buna karşılık diğer gıda maddelerinde yüzde 6.7, tütün sanayinde yüzde 3.5, diğer imalat sanayinde de yüzde 31.6 oranında daralma yaşadı.
Bu yılın son çeyreğine ilişkin toplam imalat sanayii üretim değeri içinde kamu kesiminin payı yüzde 24.5, özel kesimin payı ise yüzde 75.5 düzeyinde bulunuyor.
ZIMNİ DEFLATÖR
DİE verilerine göre, 2003 yılında milli gelir cari fiyatlarla 356 katrilyon 680 trilyon 888 milyar lira, gelişme hızı da cari fiyatlarla yüzde 29.7, olurken, 2002 yılında zımni fiyat deflatörü yüzde 22.5 olarak hesaplandı.
ÖZEL TÜKETİM ARTTI
Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYİH sonuçlarına göre, 2003 yılı dördüncü üç aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre özel nihai tüketim harcamalarında sabit fiyatlarla yüzde 10.3'lük bir artış görüldü.
Bu dönemde kamu kesimi yatırımları yüzde 5'lik, özel kesim yatırımları ise yüzde 30.1'lik artış kaydetti.
2002 MİLLİ GELİR RAKAMLARI REVİZE EDİLDİ
Öte yandan DİE, daha önce açıklanan 2002 yılı GSMH sonuçlarını, verilerdeki değişmeden dolayı yeniden hesapladı.
Buna göre, 2002 yılı GSMH değeri cari fiyatlarla 275 katrilyon 32 trilyon 366 milyar lira, sabit fiyatlarla 116 trilyon 338 milyar lira oldu. Gelişme hızları cari fiyatlarla yüzde 55.8, sabit fiyatlarla yüzde 7.9 olarak belirlenirken, 2002 yılı zımni fiyat deflatörü de yüzde 44.4 olarak hesaplandı.
2002 yılında kişi başına gayri safi milli hasıla değeri cari fiyatlarla, önceki yıla göre yüzde 53.6'lık artışla 3 milyar 950 milyon 138 bin 827 lira, dolar değeriyle yüzde 22.4'lük artış ile 2 bin 598 dolar olarak belirlendi.
Son rakamlar ışığında, 2003 yılı için 3 bin 383 dolar olarak açıklanan kişi başına milli gelir, 2002 yılıyla kıyaslandığında 785 dolar artış oldu.
