Türkiye'de vergiler dar gelirliye cehennem azabı çektiriyor, yüksek gelirliye cennet sefası sürdürüyor
Türkiye'de vergiler dar gelirliye cehennem azabı çektiriyor, yüksek gelirliye cennet sefası sürdürüyor.
Türkiye Kamu-Sen AraÅŸtırma GeliÅŸtirme Merkezi'nin yaptığı vergi araÅŸtırması, ülkemizde yaÅŸanan gelir dağılımı adaletsizliÄŸinin temel nedenlerinden birinin, vergi politikalarındaki çarpıklık olduÄŸunu ortaya koydu.
Asli görevi çok kazanandan saÄŸladığı vergilerle dar gelirli vatandaÅŸların alamadığı hizmeti sunmak olan vergi politikaları Türkiye'de tam tersine iÅŸlemekte ve fakirden alıp zengine vermektedir. Özellikle AKP Hükümeti döneminde bütün uyarı ve ÅŸikayetlere raÄŸmen gelir vergisinin alt oranı deÄŸiÅŸtirilmemiÅŸ ancak geliri çok yüksek olanlardan alınan verginin oranı % 40'tan % 35'e indirilerek yıllık geliri 40 bin YTL'nin üzerinde olanların ödemekte olduÄŸu vergiler 5 puan azalmıştır. Daha önce % 25 olan orta gelirli vatandaÅŸlarımız üzerindeki vergi yükü ise 2 puan artırılmak suretiyle % 27'ye çıkarılmış ve dar gelirli vatandaÅŸlarımız üzerindeki vergi yükü biraz daha artırılmıştır.
AraÅŸtırmaya göre Türkiye, düÅŸük gelir grubundan en yüksek verginin, yüksek gelir grubunda bulunanlardan ise en düÅŸük verginin alındığı ülkelerin başında geliyor. Buna göre asgari ücret seviyesinde 531 YTL brüt kazancı olan bir çalışan Fransa, Yunanistan ve Avustralya'da vergi muafiyeti nedeniyle hiç gelir vergisi ödemezken; ABD'de 635, Ä°ngiltere'de 696, Türkiye'de ise 956 YTL yıllık gelir vergisi ödüyor. Bu veriler, ülkemizde dar gelirli vatandaÅŸlardan diÄŸer ülkelere göre daha yüksek vergi alındığını gösteriyor.
Ancak aynı durum gelir seviyesi daha yüksek olan vatandaÅŸlar için söz konusu deÄŸil. Aylık vergiye tabi kazancı 50.000 YTL olan bir mükellef, Avustralya'da 248.002, Ä°ngiltere'de 223.027, Ä°talya'da 225.897, Fransa'da 218.812 ve Yunanistan'da 230.545 YTL yıllık gelir vergisi öderken, Türkiye'de ise yalnızca 205.190 YTL gelir vergisi ödüyor.
Buna karşılık, vergi matrahı aylık asgari ücret seviyesi olan 531 YTL kazanan bir vatandaÅŸ Fransa, Yunanistan ve Avustralya'da hiç gelir vergisi ödemezken; Türkiye'deki bir mükellef ABD'deki mükelleften 321, Ä°ngiltere'dekinden ise 260 YTL daha fazla, yani 956 YTL yıllık gelir vergisi ödüyor.
Avrupa ile kıyaslandığında açıkça görüldüÄŸü gibi ülkemizde dar gelirli vatandaÅŸlarımızdan alınan vergi ile geliÅŸmiÅŸ ülkelerde düÅŸük gelirli vatandaÅŸlardan alınan vergiler kıyaslandığında neredeyse iki kat fark çıkmaktadır. Oysa ülkemizde yüksek gelir elde eden vatandaÅŸlar Avrupa ülkelerinden daha az vergi ödemektedirler.
Gelir dağılımında adaleti saÄŸlamanın en önemli aracı uygulanan vergi politikalarıdır. Ne yazık ki bir çok alanda olduÄŸu gibi ülkemizde de vergi politikaları, gelir dağılımında adaleti saÄŸlamaktan çok, bütçe açıklarını kapatmak ve vergisini ödeyen mükelleften mümkün olduÄŸunca fazla vergi almak üstüne kurulmuÅŸtur.
Daha adil bir vergi sistemi, kiÅŸileri ve kurumları kazançları oranında vergilendirmekten geçmektedir. Buna göre de dar gelirli vatandaÅŸlardan mümkün olduÄŸunca az, kazancı yüksek olanlardan ise daha fazla vergi almak suretiyle daha adil bir hizmet sunumu saÄŸlanabilir. Ancak ülkemizde bu durumun tam tersi bir yapı bulunmaktadır. AÅŸağıdaki tabloda ülkemizdeki gelir vergisi uygulaması ile bazı ülkelerdeki gelir vergisi uygulamaları gösterilmekte, ülkemizdeki vergi politikalarının çarpıklığı bütün çıplaklığı ile gözler önüne serilmektedir.
BAZI ÜLKELERDE ÖDENEN YILLIK GELÄ°R VERGÄ°SÄ° MÄ°KTARI
(YTL)
VERGÄ°YE TABÄ° AYLIK BRÜT KAZANÇ |
ABD |
AVU |
Ä°NG |
Ä°TA |
FRA |
YUN |
TÜR |
531 YTL |
635 |
0 |
696 |
1.469 |
0 |
0 |
956 |
2.000 YTL |
3.031 |
2.599 |
4.576 |
5.529 |
1.110 |
843 |
4.870 |
50.000 YTL |
179.776 |
248.002 |
223.027 |
225.897 |
218.812 |
230.545 |
205.190 |
BAZI ÜLKELERDE 2006 YILI Ä°ÇÄ°N GELÄ°R VERGÄ°SÄ° UYGULAMASI
ABD (2006)
Yıllık gelir;
0-7.550 $ arası % 10
7.550-30.650 $ arası % 15
30.650-74.200 $ arası % 25
74.200-154.800 $ arası % 28
154.800-336.550 $ arası % 33
336.550 ve üstü için % 35
AVUSTRALYA (2006)
Yıllık gelir;
0-6.000 AUD arası % 0
6.001-25.000 AUD arası % 15
25.001-75.000 AUD arası % 30
75.001-150.000 AUD arası % 40
150.000 AUD ve üstü için % 35
Ä°NGÄ°LTERE (2006)
Yıllık gelir;
0-2.150 £ arası % 10
2.151-33.300 £ arası % 22
33.300 £ üstü için % 40
FRANSA (2006)
Yıllık gelir;
0-5.515 € arası % 0
5.516-10.846 € arası % 5,5
10.847-24.432 € arası % 14
24.433-65.559 € arası % 30
65.560 € ve üstü için % 40
YUNANÄ°STAN (2006)
Yıllık gelir;
0-10.000 € arası % 0
10.000-13.400 € arası % 15
13.400-23.400 € arası % 30
23.400 € ve üstü için % 40
TÜRKÄ°YE (2006)
Yıllık gelir;
0-7.000 YTL arası % 15
7.000-18.000 YTL arası % 20
18.000-40.000 YTL arası % 27
40.000 YTL ve üstü % 35
Ä°TALYA (2006)
Yıllık gelir;
0-26.000 € arası % 23
26.000-33.500 € arası % 33
33.500 € ve üstü için % 39