Türkiye'nin Gümrük BirliÄŸi'ne girdiÄŸi 1 Ocak 1996 tarihinden bu güne deÄŸin, birliÄŸe giriÅŸimizin maliyeti konusunda pek çok yorum yapıldı" />
1987-2004 YILLARI ARASINDA DIÅž TÄ°CARET HACMÄ° VE DIÅž TÄ°CARET AÇIÄžI
Türkiye'nin Gümrük BirliÄŸi'ne girdiÄŸi 1 Ocak 1996 tarihinden bu güne deÄŸin, birliÄŸe giriÅŸimizin maliyeti konusunda pek çok yorum yapıldı
1987-2004 YILLARI ARASINDA DIÅž TÄ°CARET HACMÄ° VE DIÅž TÄ°CARET AÇIÄžI
Türkiye'nin Gümrük BirliÄŸi'ne girdiÄŸi 1 Ocak 1996 tarihinden bu güne deÄŸin, birliÄŸe giriÅŸimizin maliyeti konusunda pek çok yorum yapıldı. Bazıları gümrük birliÄŸinin faziletlerinden bahsederken bazı kesimler de bu anlaÅŸmanın ekonomimiz üzerindeki olumsuz etkilerini gündeme taşıdı.
Türkiye Kamu-Sen AraÅŸtırma GeliÅŸtirme Merkezi de bu konuda bir araÅŸtırma yaparak konuya açıklık getirdi. Merkezin yaptığı araÅŸtırma, 1996 yılından 2004 yılının ekim ayına kadar geçen yaklaşık dokuz yıllık sürede, dış ticaret rakamlarının, Gümrük BirliÄŸi öncesi dokuz yıllık rakamlarla karşılaÅŸtırılması ÅŸeklinde oldu. AraÅŸtırma sonucunda oldukça ilgi çekici rakamlara ulaşıldı. Çünkü Gümrük BirliÄŸi'nin yürürlüÄŸe girdiÄŸi dokuz yıllık süreç içinde ortaya çıkan rakamlar, durumun vehametini gözler önüne seriyor.
AraÅŸtırmaya göre Gümrük BirliÄŸi öncesi 1987-1995 arasında toplam dış ticaret hacmi 328,740 milyar $ iken sonraki sekiz yılda 768,787 milyar $'a yükselmiÅŸtir. Ancak dış ticaret açığı da 69,080 milyar $ iken; Gümrük BirliÄŸi AnlaÅŸması'nın yürürlüÄŸe girdiÄŸi 1996-2004 yılları arasında 177,466 milyar $'a yükselmiÅŸtir. Dış ticaret hacminde görülen yüzde 133,8 oranındaki artışın yanında dış ticaret açığı yüzde 157 oranında artmıştır. Toplam dış ticaret hacmi artmasına raÄŸmen, milletimizin cebinden çıkan meblaÄŸda çok daha büyük oranda artış olmuÅŸtur.
Buna göre 1987-1995 yılları arasında ortalama dış ticaret açığı yıllık 7,675 milyar $ iken, bu rakam 1996-2004 yılları arasında ortalama yıllık 19,718 milyar $'a ulaÅŸmıştır.
Gümrük BirliÄŸi AnlaÅŸması'nın yürürlüÄŸe girmeden önceki 9 yılda:
1987-1995 arası Ä°hracat Ä°thalat Açık
129.832.124 bin$ 198.912.943 bin$ 69.080.818 bin$
Gümrük BirliÄŸi AnlaÅŸması yürürlüÄŸe girdikten sonraki 9 yılda:
1996-2004 arası Ä°hracat Ä°thalat Açık
295.660.523 bin$ 473.126.798 bin$ 177.466.276 bin$
Toplam dış ticaret hacmi: 1989-1996 arasında 1997-2004 arasında
328.745.067 bin$ 768.787.321 bin$
Görülüyor ki; ülkemizin gümrük birliÄŸine girmesiyle beraber dış ticaret hacminde belirgin bir yükselme meydana gelmiÅŸtir. Ancak hacimdeki bu artış, dış ticaret açığına çok daha fazlasıyla yansıyınca 1987-1995 yılları arasında 69,076 milyar $ olan toplam açık, 1996-2004 ekim ayı arasında 177,466 milyar $ gibi korkunç bir rakama ulaÅŸmıştır.
Kaynak: DİE verilerinden kendi hesaplamamız
Kaynak: DİE Dış Ticaret İstatistikleri
Gümrük BirliÄŸi'ne girmemiz, ülkemizi daha büyük bir pazar haline getirmekten baÅŸka bir sonuç doÄŸurmamıştır. Bu da göstermektedir ki; Gümrük BirliÄŸi dış ticaret hacmini artırsa da bu artışın ülkemiz ekonomisine olumlu yansıdığını söylemek mümkün deÄŸildir. Aksine her yıl ekonomiden dış ticaret açığına giden ortalama 7,675 milyar $, birliÄŸe giriÅŸimizden sonra yıllık ortalama 19,718 milyar $'a yükselmiÅŸtir.
Kaynak: DİE Dış Ticaret İstatistikleri
*Ocak-Ekim rakamları
Bu açıdan bakıldığında Gümrük BirliÄŸi AnlaÅŸması'nın yürürlüÄŸe girdiÄŸi 9 yıldan beri yıllık ortalama 12 milyar dolar fazladan dış ticaret açığı verilmekte. Yani Gümrük BirliÄŸi ülkemize yıllık ortalama 12 milyar dolar dış ticaret açığına mal oldu. AnlaÅŸma maddelerinin tamamının uygulanmaya konulmasıyla birlikte canlı hayvan, et ve et ürünleri ile tarım ürünleri ithalatına koymakta olduÄŸumuz kotanın da kalkacağını düÅŸündüÄŸümüzde, Gümrük BirliÄŸi'nin önümüzdeki yıllarda toplumumuza maliyetinin çok daha ağır olacağı su götürmez bir gerçek olarak karşımıza çıkmakta.
Türkiye Kamu-Sen olarak milletimiz adına yetkililere soruyoruz: Gümrük BirliÄŸi'nin yıllık maliyetinin ortalama 12 milyar dolar olduÄŸu gerçeÄŸi ortada iken; birliÄŸe giriÅŸimizin bu güne deÄŸin ülkemize ne faydası olmuÅŸtur?
YILLAR Ä°TÄ°BARI Ä°LE Ä°THALAT - Ä°HRACAT RAKAMLARI (000 $)
Yıllar
Ä°thalat
Ä°hracat
Dış Ticaret Açığı
1987
14.157.807
10.190.049
3.967.757
1988
14.335.398
11.662.024
2.673.374
1989
15.792.143
11.624.692
4.167.451
1990
22.302.126
12.959.288
9.342.838
1991
21.047.014
13.593.462
7.453.552
1992
22.871.055
14.714.629
8.156.426
1993
29.428.370
15.345.067
14.083.303
1994
23.270.019
18.105.872
5.164.147
1995
35.709.011
21.637.041
14.071.970
1987-1995 Toplam
198.912.943
129.832.124
69.080.818
1996
43.626.642
23.224.465
20.402.178
1997
48.558.721
26.261.072
22.297.649
1998
45.921.392
26.973.952
18.947.440
1999
40.671.272
26.587.225
14.084.047
2000
54.502.821
27.774.906
26.727.914
2001
41.399.083
31.334.216
10.064.867
2002
51.553.797
36.059.089
15.494.708
2003
68.734.070
46.877.598
21.856.472
2004*
78.159.000
50.568.000
27.591.000
1996-2004 Toplam
473.126.798
295.660.523
177.466.276
Kaynak: DİE Dış Ticaret İstatistikleri
*Ocak-Ekim rakamları