Memurların Haziran ayında alacakları zam, cebine girmeden vergiye gidecek
Memurların Haziran ayında alacakları zam, cebine girmeden vergiye gidecek. Temmuz maaş zammı bile vergi artışının gerisinde kalacak. Memurun maaşı Haziran sonrasında azalacak.
Vergi sistemindeki adaletsizlik, gelir dağılımını olumsuz yönde etkileyen etkenlerin başında geliyor. Özellikle çalışanların ödediÄŸi vergi miktarı, birçok iÅŸadamını geride bırakırken, çalışanlardan kesilen ve kaynağından toplanan hazır vergi, Devletin ana gelir kaynağı haline gelmiÅŸ durumda. Hal böyle olunca, Hükümet de yıllardır, vergi toplamanın en kolay kaynağı çalışanlar üzerindeki vergi yükünü, giderek artırıyor. Gelir vergisi oranlarını belirleyen kazanç dilimlerinin yıllar içinde neredeyse hiç artmaması nedeniyle çalışanlar, daha yılın ilk aylarında bir üst kazanç dilimine geçiyor ve ödedikleri gelir vergisi oranı %15’ten %20’ye çıkıyor. Öyle ki, %15 oranında gelir vergisi kesilen brüt kazanç dilimi üst sınırı 2009 yılında 8,7 bin lira iken 2015 yılında bu rakam 12 bin lira oldu.
2015 yılı için geçerli olan gelir vergisi dilimlerini belirlerken, enflasyon ve yeniden deÄŸerleme oranlarını dikkate almayıp, alt vergi dilimi bin lira artıran Maliye Bakanlığı, daha fazla vergi toplamak derdine düÅŸünce, düÅŸük maaÅŸlı memurların bile ödeyeceÄŸi gelir vergisi oranları da Haziran ve Temmuz aylarında %15’ten %20’ye çıkacak.
Memurların tamamı Ekim ayına kadar %20’lik gelir vergisi dilimine girmiÅŸ olacak
Hükümet, çalışanlar üzerindeki vergi yükünü iyice artırıp, 2014 yılında 11 bin lira olan %15’lik gelir vergisi üst sınırını, 2015 yılı için yalnızca 12 bin lira olarak belirleyince bütün ücretlilerin 2015 yılı içinde bir üst vergi dilimine geçmesi ve 5 puan daha fazla vergi ödemesi kesinleÅŸti. Bu politikalar sonucunda, asgari ücretli çalışanlar da 2015 yılı içinde bir üst kazanç dilimine geçeceklerinden, Aralık ayında ödeyecekleri gelir vergisi %15’ten %20’ye çıkacak ve maaÅŸları azalacak.
15 Haziran itibarı ile maaÅŸları %3 oranında artacak memurların büyük çoÄŸunluÄŸu, bu ay maaÅŸ bordrolarına baktıklarında kötü bir sürprizle karşılaÅŸacaklar. Doktor, öÄŸretmen, hemÅŸire, KÄ°T çalışanı, sözleÅŸmeli personel gibi birçok kamu görevlisinin ödediÄŸi gelir vergisi oranı çoktan %20’ye yükseldi bile. Böylece Hükümet, memurlara %3 zammı daha vermeden, vergiler yoluyla %5 kesinti yapıp, verdiÄŸini fazlasıyla geri almış oldu. DiÄŸer kamu görevlileri ise önümüzdeki birkaç ay içinde aynı makûs kaderi paylaÅŸacak; Eylül ayına gelindiÄŸinde bütün memurların ödeyeceÄŸi gelir vergisi oranı %20’ye çıkmış olacak ve enflasyon yükselmeye devam ederken maaÅŸları artmak yerine azalacak.
En fazla maÄŸduriyeti KÄ°T çalışanı ve sözleÅŸmeli personel yaşıyor
KÄ°T’lerde ya da diÄŸer kuruluÅŸlarda çeÅŸitli adlar altında sözleÅŸmeli olarak çalıştırılan sözleÅŸmeli personel, hiç ÅŸüphesiz ki, gelir vergisi bakımından en maÄŸdur kesim. Gelir vergisi matrahı 3200 lira dolayında, maaşı yaklaşık 2500 TL olan bir sözleÅŸmeli personel, Nisan ayında kısmen bir üst vergi dilimine geçti. Bu personel Mayıs ayında ise tamamen %20 üzerinden vergilendirilecek.
Mart ayında 480 lira gelir vergisi ödeyen bu personel, Nisan ayında 520 lira gelir vergisi ödedi. Mayıs ayında ödediÄŸi gelir vergisi 640 liraya çıkacak olan personel; Temmuz ayında ise tam bir hezimet yaÅŸayacak. Öyle ki, Temmuz ayında %3 zamla birlikte maaşına 75 lira zam gelecek olan sözleÅŸmeli personelin ödediÄŸi gelir vergisi ise tam 659,2 lira olacak. Buna göre 2015 yılının Ocak ayında eline 2500 lira geçen sözleÅŸmeli personel, Temmuz ayında ancak 2395,8 lira maaÅŸ alabilecek.
Buna göre, sözleÅŸmeli personelin eline geçen ücret, aldığı %3 zamma raÄŸmen %4,2 azalmış olacak.
Doktorlar vergi adaletsizliÄŸinden dolayı daha düÅŸük maaÅŸ alacak
Türkiye Kamu-Sen Ar-Ge Merkezi’nin yaptığı araÅŸtırmaya göre; 1. derecenin 4. kademesindeki 25 yıllık bir uzman doktor, döner sermaye gelirleri üzerinden de gelir vergisi kesintisine tabi tutulduÄŸu için Mayıs ayı içerisinde %15’lik dilimden %20 oranına geçti. Bu doktor, Nisan ayında 389,7 lira vergi öderken, bu rakam Mayıs ayında 439,1 liraya yükseldi. Haziran ayında aylık brüt gelirinin tamamı üzerinden %20 oranında gelir vergisi ödeyecek olan doktorun ödeyeceÄŸi vergi Haziran’da 519,6 liraya çıkacak.
Temmuz ayında gerçekleÅŸecek %3 maaÅŸ artışı ile birlikte söz konusu doktorun ödeyeceÄŸi gelir vergisi miktarı da aylık 535,2 lira olacak. Temmuz ayında yapılacak artışlar sonrasında maaşına 125,6 lira zam alacak olan uzman doktorumuzun aynı ay ödeyeceÄŸi gelir vergisindeki artış 145,5 lira olacağından Temmuz ayı itibarı ile bir uzman doktorun maaşı, Haziran ayına göre 19,9 lira azalmış olacak.
Vergi sistemi öÄŸretmenleri de maÄŸdur ediyor
Haziran ayına kadar maaşından 296,4 lira gelir vergisi kesintisi yapılan 4. derecenin 1. kademesindeki 25 yıllık bir öÄŸretmen de Temmuz ayında kısmen, AÄŸustos ayında ise tam olarak bir üst vergi dilimine geçecek. Söz konusu öÄŸretmenin ödeyeceÄŸi gelir vergisi Temmuz ayında 399,7 liraya, AÄŸustos’ta ise 407,0 liraya yükselmiÅŸ olacak. Temmuz ayında maaşına 94 lira dolayında zam alacak olan bu öÄŸretmen, aynı ay içinde 110,6 lira daha fazla vergi ödeyeceÄŸi için maaşında artış yerine, 16,6 liralık bir azalma ile karşılaÅŸacak.
Haziran ayına kadar ek ders ücretleri de dâhil 265,3 lira gelir vergisi ödeyen 3. derecenin 1. kademesindeki bir öÄŸretmen; %20’lik dilime kısmen girdiÄŸi Temmuz ayında 294,0 lira, gelirinin tamamından %20 vergi kesileceÄŸi AÄŸustos ayında ise 364,3 lira gelir vergisi ödeyecek. Bu öÄŸretmenin maaşı Temmuz ayında yaklaşık 87 lira dolayında artarken, ödeyeceÄŸi vergilerdeki artış 98,9 lirayı bulacak. Böylece söz konusu öÄŸretmenin alacağı %3 zam maaşına artış olarak yansımayacağı gibi maaşı da 11,9 lira düÅŸecek.
Hemşireler de adaletsizlikten payını alıyor
Türkiye Kamu-Sen AraÅŸtırma GeliÅŸtirme Merkezi’nin yaptığı çalışma, hemÅŸirelerin de vergi adaletsizliÄŸinden payını fazlasıyla aldığını ortaya koydu. Buna göre döner sermaye ödemesi de alan 1. derecenin 4. kademesindeki bir hemÅŸire, Haziran ayı içerisinde kısmen, Temmuz ayında ise bütün brüt geliri üzerinden %20 oranında gelir vergisi ödeyecek. Bu hemÅŸirenin maaşından Mayıs ayında 300,8 lira gelir vergisi kesilirken vergi oranında yaÅŸanacak 5 puanlık artışla ödeyeceÄŸi vergi; Temmuz ayında 413,2 liraya, yükselecek. Böylece bir hemÅŸirenin ödediÄŸi gelir vergisi 112,3 lira artarken, Temmuz ayında alacağı %3 maaÅŸ zammı yalnızca 99 lira olacak. Buna göre Temmuz ayında %3 zam yapılmasına raÄŸmen hemÅŸirenin eline geçen ücret 13,3 lira azalacak.
Mimar ve Mühendisler de olumsuz yönde etkileniyor
AraÅŸtırma, diÄŸer kamu görevlileri için de durumun aynı olduÄŸunu gösteriyor. Öyle ki; 1. derecenin 4. kademesindeki 25 yıllık bir mühendis de Eylül ayı itibarı ile bir üst dilim olan %20 oranıyla vergilendirilecek. Haziran ayına kadar 203,5 lira olan gelir vergisi tutarı; Temmuz ayında 209,6 liraya, Eylül ayında 226,4 liraya, Ekim ayında ise toplamda 76,0 liralık artışla, 279,5 liraya çıkacak ve Haziran’da 105 lira zam alacak bir mühendisin elinde yalnızca 29 lira zam kalacak.
Åžube müdürlerinin Haziranda alacağı %3 maaÅŸ zammından geriye yalnızca 25 lira kalacak, zammın 71 lirası vergiye gidecek
Türkiye Kamu-Sen AraÅŸtırma GeliÅŸtirme Merkezi’nin çalışmasına göre 25 yıllık 1. derecenin 4. kademesindeki bir ÅŸube müdürü de Ekim ayı içerisinde bir üst dilimden vergi ödeyecek. Haziran ayına kadar maaşından aylık 189,9 lira gelir vergisi kesintisi yapılacak olan ÅŸube müdürünün ödeyeceÄŸi vergi Ekim ayında 236,1; Kasım ayında ise 260,8 liraya yükselecek.
Haziran ayında ÅŸube müdürlerine de %3 oranında maaÅŸ zammı yapılacak ve ortalama olarak bu zam maaÅŸlara 96 lira olarak yansıyacak ancak Kasım ayına kadar sürekli artacak olan gelir vergisi kesintisi nedeniyle Kasım ayı geldiÄŸinde bu zamdan yalnızca 25,1 lira kalacak. Åžube müdürünün aldığı 96 liranın yaklaşık 70,9 lirası fazladan gelir vergisi olarak tahsil edilecek.
Memur ünvanlı kamu görevlilerinin maaşı Aralık ayında eksiye dönecek
AraÅŸtırma, düÅŸük maaÅŸlı kamu görevlilerinin de gelir vergisi oranının %20’ye yükselmesi dolayısıyla kayıplar yaÅŸayacağını ortaya koydu. Buna göre üniversite mezunu, 16 yıllık, 3. derecenin 2. kademesindeki memur ünvanlı bir kamu görevlisi, Haziran ayına kadar aylık 175,9 lira gelir vergisi öderken, Temmuz ayında bu rakam 181,2 liraya, %20’lik dilime geçtiÄŸi Kasım ayında 235,0 liraya, Aralık ayında ise 241,6 liraya yükselecek.
Åžu anda sosyal yardımlar hariç 2093,9 lira maaşı olan memur, Haziran ayında 62,8 lira zam alacak ve gelir vergisi artışları nedeniyle eline Kasım’da 2097,6 lira; Aralık’ta ise 2091,0 lira geçecek. Buna göre memurun 2015 Aralık ayı maaşı, 2015 Ocak maaşının bile 2,9 lira altına düÅŸmüÅŸ olacak.
Asgari ücretli tarihinde ilk defa bir üst dilimden vergi ödeyecek
2015 yılının ilk 6 ayı için asgari ücretlinin gelir vergisi matrahı 1021,3 TL olarak belirlendi. Temmuz ayında bu rakam 1082,5 lira olacak. Asgari ücretli bir çalışanın bu yıl Aralık ayı itibarı ile brüt geliri 12 bin lirayı aÅŸacağı için %20 gelir vergisi ödeyecek. Böylelikle Türkiye’de en düÅŸük maaÅŸ alan kesim olan asgari ücretli bile orta seviyede kazancı olan bir iÅŸ adamı oranında gelir vergisi ödemiÅŸ olacak. Asgari ücretliler ÅŸu anda aylık 153,2 lira gelir vergisi öderken, bu rakam yılın son ayında 193,5 liraya çıkacak ve asgari ücretlinin maaşı bile 40,3 lira daha vergiye gidecek, böylece maaşı da aynı miktarda düÅŸmüÅŸ olacak. Böylece Aralık ayında bir asgari ücretlinin eline 1000,5 lira yerine 960,2 lira geçecek.
Koncuk: “Vergi yükü memurun omuzlarında”
Konu ile ilgili olarak açıklama yapan Türkiye Kamu-Sen Genel BaÅŸkanı Ä°smail Koncuk, asıl amacı çok kazanandan çok; az kazanandan az vergi almak olan vergi sisteminin, Türkiye’de yakaladığından vergi almak ÅŸeklinde iÅŸlediÄŸini belirtti.
Memurların ve sözleÅŸmeli personelin; iÅŸ adamlarından, sanayiciden, yıllık kazancı milyonlarca lirayı bulan iÅŸletmeciden daha fazla gelir vergisi ödediÄŸini vurgulayan Koncuk, bu adaletsizlik nedeniyle memur maaÅŸlarına yapılan %3’lük zammın vergiye bile yetmediÄŸini, yaklaşık 2 milyon kamu görevlisinin maaşının Haziran ayından sonra artmak yerine azalacağını söyledi.
Ä°smail Koncuk, “Türkiye’de gelirin %10-15’ini alan çalışanlar, toplanan gelir vergisinin %65’ini ödüyorsa; burada adaletten söz etmek imkânsız. Haziran ayında zamlı maaÅŸ alacağını umut eden birçok memur, gelir vergisi oranı %15’ten %20’ye çıktığı için daha düÅŸük maaÅŸ alacak. Hükümet bir eliyle zam olarak verdiÄŸini, öbür eliyle vergi olarak geri alıyor. Bu maÄŸduriyetin giderilmesi için ya her yıl maaÅŸ zamlarını vergi adaletsizliÄŸini de hesaba katarak belirlemek ya da çalışanlar için farklı bir gelir vergisi tarifesi belirlemek gerekiyor. Toplu sözleÅŸme görüÅŸmelerinde, vergi dilimlerinin yükseltilerek, bu maÄŸduriyetin giderilmesi için talebimiz olmuÅŸtu ama yetkililer, kolay yoldan vergi toplamayı seçtikleri için, buna yanaÅŸmadılar. Bugün memurların %80’e yakınının ödediÄŸi vergi oranı, %15’ten %20’ye yükselmiÅŸ durumda. Ekim ayından sonra tüm kamu çalışanları %20’lik dilime girmiÅŸ olacak. En düÅŸük maaÅŸ alan bir hizmetli bile, gelirinin %20’si kadar gelir vergisi öderken; iÅŸ adamları, sanayiciler, iÅŸletmeciler, çeÅŸitli yollarla daha az vergi ödemeyi baÅŸarıyorlar. Dünyada, çalışanların bu denli maÄŸdur edildiÄŸi baÅŸka bir ülke yoktur.” dedi.
Çalışanların Ödeyecekleri Gelir Vergisi ve 2. Yarıyıl Zamları
Ünvan |
%15 Oranında ÖdediÄŸi Gelir Vergisi |
%20 Oranında ÖdediÄŸi Gelir Vergisi |
Gelir Vergisi Artışı |
Temmuz Ayında Alacağı Zam |
Maaş Zammı ile Vergi Artışı Arasındaki Fark |
Kit Çalışanı ve SözleÅŸmeli Personel |
480 TL |
659,2 TL |
179,2 TL |
75 TL |
-104,2 TL |
Uzman Doktor (1/4) |
389,68 TL |
535,2 TL |
145,5 TL |
125,6 TL |
-19,9 TL |
ÖÄŸretmen (1/4) |
296,4 TL |
407,0 TL |
110,6 TL |
94 TL |
-16,6 TL |
ÖÄŸretmen (3/1) |
265,3 TL |
364,3 TL |
98,9 TL |
87 TL |
-11,9 TL |
HemÅŸire (1/4) |
300,8 TL |
413,2 TL |
112,3 TL |
99 TL |
-13,3 TL |
Mimar/Mühendis (1/4) |
203,5 TL |
279,5 TL |
76,0 TL |
105 TL |
29,0 TL |
Åžube Müdürü (1/4) |
189,9 TL |
260,8 TL |
70,9 TL |
96 TL |
25,1 TL |
Memur (3/2) |
175,9 TL |
241,6 TL |
65,7 TL |
62,8 TL |
-2,9 TL |
Asgari ücretli |
153,2 TL |
193,5 TL |
40,3 TL |
51,5 TL |
11,2 TL |